t89s Kích tiêu dùng, đẩy tăng trưởng
Đăng ngày:
Báo cáo từ Cục Thống kê cho thấy hai tháng đầu năm 2025, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước theo giá hiện hành ước đạt hơn 1,137 triệu tỉ đồng, tăng 9,4% so với cùng kỳ năm trước, nếu loại trừ yếu tố giá tăng 6,2% so với cùng kỳ. Đây là mức tăng cao hơn của 2 tháng đầu năm 2024. Dù vậy, nếu so với 2 tháng đầu năm 2019 - thời điểm trước khi có dịch Covid-19 xảy ra, loại trừ yếu tố giá thì tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng đến 9,28%. Hơn nữa, kết thúc năm 2024, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng theo giá hiện hành ước đạt gần 6,4 triệu tỉ đồng, tăng 9% so với năm 2023 , nếu loại trừ yếu tố giá thì tăng 5,9% . Tuy nhiên, báo cáo từ Cục Thống kê cũng nhận định: Mặc dù cầu tiêu dùng trong nước tăng trưởng tích cực, chi tiêu của người dân đã hồi phục so với năm 2023, nhưng chưa đạt được kỳ vọng so với thời kỳ trước dịch Covid-19. Tốc độ tăng tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng năm 2024 chỉ cao hơn các năm 2020 và 2021 trong giai đoạn 2014-2024. Doanh thu dịch vụ lưu trú, ăn uống; doanh thu du lịch lữ hành và doanh thu dịch vụ khác như vui chơi, giải trí… năm 2024 chiếm tỷ trọng 23% trong tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng, giảm 1,5 điểm phần trăm so với năm 2019 . Thúc đẩy tiêu dùng dịch vụ trong nước để tăng trưởng kinh tế Nhật Thịnh、Trước đó, cuối năm 2022, báo cáo từ Cục Thống kê cũng đã chỉ ra rằng tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 15% so với năm 2019 - năm trước khi xảy ra dịch Covid-19. Nhưng quy mô tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng năm 2022 chỉ đạt 82,5% quy mô của chỉ tiêu này nếu ước tính trong điều kiện bình thường không xảy ra dịch Covid-19 từ năm 2020 đến nay. Như vậy tiêu dùng trong nước nói chung vẫn chưa hồi phục về tốc độ tăng trưởng như trước khi có đại dịch. Ở góc độ doanh nghiệp , ông Nguyễn Anh Đức, Tổng giám đốc Liên hiệp HTX Thương mại TP.HCM , Chủ tịch Hiệp hội các nhà bán lẻ VN, cho biết trong 2 năm vừa qua, tăng trưởng của Saigon Co.op không nhiều, hầu như đi ngang. Nếu đặt mục tiêu tăng trưởng GDP chung của cả nước năm nay là 8% thì thương mại bán lẻ cần tăng trưởng ít nhất 12% mới có thể đóng góp hiệu quả vào mục tiêu chung. Tuy nhiên, để thương mại, dịch vụ và bán lẻ tăng trưởng, trước hết cần tác động đến niềm tin của người tiêu dùng. VN từng là quốc gia có chỉ số niềm tin người tiêu dùng cao nhất Đông Nam Á, nhưng hiện nay vị thế này đã không còn. Trong khi đó, niềm tin của người tiêu dùng chủ yếu gắn liền với vấn đề thu nhập, chi tiêu và khả năng đảm bảo nhu cầu cơ bản như cơm ăn, áo mặc. Do đó, ông Đức nhấn mạnh, cần đảm bảo thu nhập của người tiêu dùng cá nhân để họ có đủ niềm tin trong tiêu dùng, góp phần thúc đẩy tăng trưởng chung. Thúc đẩy tiêu dùng nội địa là góp phần đưa kinh tế tăng trưởng như mục tiêu Nhật Thịnh、Còn theo chuyên gia kinh tế, TS Đinh Tuấn Minh, Giám đốc nghiên cứu của Trung tâm Nghiên cứu giải pháp thị trường cho các vấn đề kinh tế - xã hội、, tốc độ tăng trưởng về doanh thu bán lẻ và dịch vụ tiêu dùng tăng chậm cũng có thể phản ánh là đã chạm ngưỡng cao. Dù vậy, trong bối cảnh hiện nay, có một vấn đề mà ai cũng nhìn thấy là trong quá trình sắp xếp, tinh gọn bộ máy nhà nước sẽ có một lực lượng lao động、bị mất việc. Những gia đình này sẽ cảm thấy bất ổn nên có thể cắt giảm chi tiêu. Bên cạnh đó, nhiều hoạt động kinh doanh của nhiều thành phần kinh tế cũng tạm ngừng giải ngân vì liên quan đến bộ máy chính quyền địa phương và họ phải chờ việc sắp xếp thật sự ổn định. Tất cả những nhân tố không ổn định có thể phát sinh trong năm nay sẽ gây ảnh hưởng đến tâm lý tiêu dùng khi nhiều gia đình sẽ thận trọng. Hiện tiêu dùng nội địa chiếm khoảng 70% GDP, trong đó tiêu dùng dân cư đóng vai trò quan trọng nhất với 60% GDP. Chiếm tỉ trọng lớn và quan trọng trong tổng thu nhập, song theo chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành , tiêu dùng khu vực nội địa vẫn còn thấp so với quy mô của nó. Ông nhấn mạnh, tiêu dùng nội địa là một trong 3 cỗ xe tam mã của tăng trưởng, gồm đầu tư nước ngoài, xuất khẩu và tiêu dùng nội địa. Trong đó, tiêu dùng dân cư đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Mấy năm trước, đặc biệt trước đại dịch Covid-19, năm nào doanh thu dịch vụ tiêu dùng cũng tăng và luôn tăng hơn mức tăng trưởng bình quân của cả nước, cho dù đã loại yếu tố giá. Thế nhưng trong thời gian gần đây, tăng tiêu dùng, kể cả đầu tư công và đầu tư tư nhân, chưa đạt như kỳ vọng. Năm 2024, tổng mức bán lẻ, loại trừ yếu tố giá, chỉ tăng 5,9%, thấp hơn nhiều so mức tăng trưởng chung là 7,1%. Tương tự, số liệu thống kê 2 tháng đầu năm 2025 cho thấy tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 9,4%, loại trừ yếu tố giá thì chỉ tăng 6,2%, vẫn thấp hơn nhiều mức tăng trưởng chung và mức tăng theo kế hoạch đưa ra 8%. "Cần thẳng thắn nhìn nhận là phần lớn thành quả tăng trưởng vẫn đang đến từ các yếu tố bên ngoài như xuất khẩu và đầu tư nước ngoài. Nếu không điều chỉnh tăng chi tiêu dùng nội địa sớm, việc đóng góp từ khoản này vào tăng trưởng có thể bị hụt hơi", TS Võ Trí Thành khuyến cáo. Du khách hào hứng tham gia lễ hội Tống Ôn diễn ra tại Xóm Chài Duy Tân、Đồng quan điểm, theo TS Đỗ Thiên Anh Tuấn, Giảng viên chính sách công tại Đại học Fulbright Việt Nam, tiêu dùng của hộ gia đình là 1 trong 4 yếu tố tổng cầu quan trọng của nền kinh tế . Tuy nhiên, những năm trước đây, các chính sách kích cầu vẫn gắn với nhập khẩu nhiều do chuỗi cung ứng nội địa hóa chưa cao nên chưa tạo sự lan tỏa ra nền kinh tế… VN với dân số 100 triệu dân và 20 triệu người trung lưu đã và đang tạo ra sức cầu rất lớn. Đặc biệt, trong bối cảnh bất ổn trên thế giới, căng thẳng địa chính trị đã tác động đến chuỗi cung ứng; chính sách bảo hộ của một số nền kinh tế lớn có thể tạo không ít ảnh hưởng cho sản xuất của VN. Lúc này, tiêu dùng nội địa là rất quan trọng. TS Đỗ Thiên Anh Tuấn nhấn mạnh: "Chiến lược chú trọng thị trường tiêu dùng nội địa lúc này là một mũi tên nhắm 2 đích: Vừa thúc đẩy tiêu dùng, vừa thúc đẩy sản xuất trong nước, qua đó giúp tăng trưởng bền vững. Quan trọng là phải thiết kế chính sách tăng kích cầu trong nước đúng hướng. Lâu nay, do sản xuất trong nước yếu, nên chính sách kích cầu của chúng ta đâu đó lại kích cho nhập khẩu, hàng ngoại nhập. Hướng hỗ trợ sản xuất trong nước, nhất là khu vực DN nhỏ và vừa là rất quan trọng. Về tài khóa, tăng chi tiêu cho dịch vụ công gồm chi tiêu thường xuyên và đầu tư công. Cụ thể, tạo thu nhập ổn định cho lao động khu vực công, tạo sự yên tâm". TS Đinh Tuấn Minh phân tích, để thúc đẩy chi tiêu của người dân nói chung, từ đó góp phần tăng trưởng kinh tế, niềm tin là một vấn đề quan trọng. Nói đơn giản, khi người dân nhìn thấy được khả năng có thêm thu nhập trong tương lai thì họ sẵn sàng mua sắm nhiều hơn. Ngược lại khi thu nhập hiện tại không tăng mà trong tương lai cũng chưa nhìn ra chiều hướng tích cực nào thì người dân sẽ có tâm lý phòng thủ. Vì vậy Chính phủ vẫn cần có những hành động để gia tăng niềm tin vào sự tăng trưởng kinh tế cho người dân. Đồng thời, cần giảm nhiều loại thuế, phí cho các sản phẩm, dịch vụ cho người dân lẫn DN. Chẳng hạn giảm thuế thu nhập DN, thuế thu nhập cá nhân, thuế giá trị gia tăng … Việc này nhằm mục đích tăng thu nhập khả dụng, tăng sức mua của các hộ gia đình. Đồng quan điểm, chuyên gia Võ Trí Thành kiến nghị, Chính phủ cần triển khai các biện pháp kích cầu hiệu quả hơn. Các chính sách như giảm thuế giá trị gia tăng là tốt rồi, nhưng cần bổ sung thêm các giải pháp hỗ trợ nhằm phát triển ngành du lịch, tăng lượng khách du lịch quốc tế cũng như trong nước để kích chi tiêu trong nước nhiều hơn. Bên cạnh đó, các chính sách hỗ trợ và nhóm yếu thế cũng cần được đẩy mạnh để đảm bảo sự bao trùm trong tăng trưởng kinh tế. Người tiêu dùng mua sắm tại siêu thị Co.opmart Nhật Thịnh、"Ở đây có 2 vấn đề cần chú ý. Đó là tạo việc làm、để có thu nhập ổn định cho người dân, qua đó mới tăng tiêu dùng. Việc làm ổn định nhưng quan trọng nhất là niềm tin vào ngày mai tươi sáng. Nhìn thấy tương lai ổn định, xán lạn thì hôm nay họ mới dám chi tiêu. Chứ nhìn thấy sự bấp bênh, hôm nay làm được đồng nào thì dân cứ "bo bo" giữ vì lo sợ mai thất nghiệp. Như vậy, chính sách tạo công ăn việc làm là miễn phí cho đào tạo nghề, DN phải được hoạt động và phát triển bền vững, tạo công ăn việc làm tốt. Cụ thể, cần triển khai thêm các chính sách hỗ trợ người lao động, quảng bá sản phẩm và cải tiến thủ tục hành chính để tận dụng tối đa tiềm năng của tiêu dùng nội địa và du lịch", chuyên gia Võ Trí Thành chia sẻ. TS Đỗ Thiên Anh Tuấn cũng đề xuất, nên mạnh dạn giảm thuế giá trị gia tăng cho nhóm hàng thiết yếu, dịch vụ thiết yếu xuống 5%, không phải xuống 8% như vài năm qua. Đồng thời, muốn kích thích sản xuất trong nước, phục vụ tiêu dùng trong nước thì nên giảm thuế thu nhập DN đồng loạt 15% như thế giới. Thứ ba là nâng mức giảm trừ gia cảnh, đừng lăn tăn từng đồng thuế. Cần phải có chính sách đột phá, mạnh dạn hơn, chắc chắn chi tiêu khu vực dân cư sẽ tăng. Ngoài ra, Chính phủ cũng phải tăng chi tiêu công gấp đôi mức hiện nay, lên đến 1,5 triệu tỉ đồng, chứ không phải 800.000 tỉ đồng. Về tiền tệ, hỗ trợ lãi vay tiêu dùng bởi lãi suất này vẫn còn rất cao, nhất là khoản vay qua thẻ… Du khách hào hứng tham gia lễ hội Tống Ôn diễn ra tại Xóm Chài Duy Tân、Để kích cầu tiêu dùng, cần đẩy mạnh chiến lược khuyến khích người Việt dùng hàng Việt hay hỗ trợ sàn thương mại điện tử nào ưu tiên đưa hàng Việt lên hàng đầu; hỗ trợ chợ truyền thống bằng hình thức giảm phí thuê gian hàng, nâng mức chịu thuế khoán cho tiểu thương; thúc đẩy du lịch nội địa vì đây là cách xuất khẩu tại chỗ hiệu quả… "Đừng sợ lạm phát, tăng chi tiêu công, tiền bơm ra, hàng hóa tăng, thu nhập người dân tăng, ổn định và có niềm tin, thì không có gì phải lo. Muốn vậy, phải có bộ máy quản lý mới, con người mới, năng lực gấp đôi, gấp ba và tư duy không cũ", TS Đỗ Thiên Anh Tuấn nhấn mạnh. Nguồn: Cục Thống kê
người lao động
